Fizîk

Erdkêşeyeke nuwaze ya Kunên Reş[1] heye. Li van deran erdkêşî hingî bihêz e ku ronî jî tê re derbas nabe. Tipîtarîtî dilkêşiyeke zêde dide van kunan û însanan bêtir û bêtir dide heyrê. Rêwîtiya ber bi Kunên Reş ve, yekalî ye û vegera wê tuneye. Yanê hûn ber bi mirinê …

Parçekirina Atomê wek karekî hêsan xuya dike. Wexta ku hûn lembeyê vêdixin, ji aliyekî ve jî hûn elektronan û atoman ji hev vediqetînin û parçe dikin. Ya zor û zehmet parçekirina kakila atomê ye. Ernest Rutherford bi hevalên xwe re folyoya zêrîn bomberdiman kir û hûrguliyên atomê derxist ber çavan. …

Yek ji makîneyên herî mezin ya gerdûnê Kopîşkara Mezin a Hadronê ye ku ji bo peyitandina[1] hebûna pirtika bi navê Bozona Higssê an jî Pirtika Yezdanî tê zanîn hildiberîne, çend pirsan bi xwe re tîne. Edîtorê Zanistê yê BBC’yê David Shukman, ji ber çi, bo wê projeya mezin a nêzî …

Kopîşkara Mezin a Hadronê beriya niha di kifşkirina “Bozona Higgsê” de ya ku ji atomê biçûktir e û girseya perçeyan dide wan hatibû bikaranîn, piştî 2 salan ji nû ve hat xebitandin. Kopîşkara Mezin a Hadronê bi kapasîteya xwe ya giştî dê 2 qat vejen bi kar bîne. Midûrê Giştî …

Di roja îroyîn de êdî her kes dizane ku dinya û her tiştên di hundirê dinyayê de ne, ji atoman –ango ji madeyên ku li navenda stêrkan çêdibin-pêk tên.Milyonek hebê wê heke bên bahev dê bi qasî tîpek ‘’a’’ yê ancax cih bigre. Atom di hundirê xwe de proton û …

Lêkolînên ku li ser fêmkirina “dinya ji çi hatiye çêkirin”, dibe ku nepenî bê dîtin; lê destkeftiyên pratîk ên herî girîng di encama van lêkolînan de hatine bidestxistin. Plastîk, zibilên çêkirî, otomobîl, kompîtur, înternet, endezyariya genetîk û telefonên destan, GPS hemû jî bi saya van pêngavên ku ji bo bersiva …

  Kont Alessandro Giuseppe Antonio Anastasio Volta (18ê reşemiyaa 1745ê – 5ê adara 1827ê) fîzîkîstê îtaliyayî ku ji bo afirandina bateriya karebayê di sala 1800ê de navdar e.               JI BO KOMKIRINA ENERJIYÊ, pîl û baterî tên bikaranîn. Di van alavan de vejena ceyranê bi awayekî …

MAKÎNEYÊN VENÊRÎNA  HEJMARÎ YA BI KOMPÎTUR (CNC) ji aliyê kompîturan ve tê kontrolkirin û gelemperî ji bo hilberîn û jêkirina hesinan tên bikaranîn. Makîneya frezeyan ji bo vê yekê mînakek e. Makîneyeke CNC’yê di kompîturê de bi çêkirina ebadan ji bo xebatê amade dibe. Dema ku bernamesazkirin pêk tê êdî …