Fizîk

PARÇEKIRINA ATOMÊ – GAV BI GAV

Parçekirina Atomê wek karekî hêsan xuya dike. Wexta ku hûn lembeyê vêdixin, ji aliyekî ve jî hûn elektronan û atoman ji hev vediqetînin û parçe dikin. Ya zor û zehmet parçekirina kakila atomê ye. Ernest Rutherford bi hevalên xwe re folyoya zêrîn bomberdiman kir û hûrguliyên atomê derxist ber çavan. …

Dûmahîk »

KOPÎŞKARA MEZIN A HADRONÊ JI NÛ VE XEBITÎ

Kopîşkara Mezin a Hadronê beriya niha di kifşkirina “Bozona Higgsê” de ya ku ji atomê biçûktir e û girseya perçeyan dide wan hatibû bikaranîn, piştî 2 salan ji nû ve hat xebitandin. Kopîşkara Mezin a Hadronê bi kapasîteya xwe ya giştî dê 2 qat vejen bi kar bîne. Midûrê Giştî …

Dûmahîk »

PIRTIKÊN GERDÛNA ME: ATOM

Di roja îroyîn de êdî her kes dizane ku dinya û her tiştên di hundirê dinyayê de ne, ji atoman –ango ji madeyên ku li navenda stêrkan çêdibin-pêk tên.Milyonek hebê wê heke bên bahev dê bi qasî tîpek ‘’a’’ yê ancax cih bigre. Atom di hundirê xwe de proton û …

Dûmahîk »

CIHAN JI ÇI HATIYE ÇÊKIRIN? – MATTER

Lêkolînên ku li ser fêmkirina “dinya ji çi hatiye çêkirin”, dibe ku nepenî bê dîtin; lê destkeftiyên pratîk ên herî girîng di encama van lêkolînan de hatine bidestxistin. Plastîk, zibilên çêkirî, otomobîl, kompîtur, înternet, endezyariya genetîk û telefonên destan, GPS hemû jî bi saya van pêngavên ku ji bo bersiva …

Dûmahîk »

MAKÎNEYÊN CNC’YÊ

MAKÎNEYÊN VENÊRÎNA  HEJMARÎ YA BI KOMPÎTUR (CNC) ji aliyê kompîturan ve tê kontrolkirin û gelemperî ji bo hilberîn û jêkirina hesinan tên bikaranîn. Makîneya frezeyan ji bo vê yekê mînakek e. Makîneyeke CNC’yê di kompîturê de bi çêkirina ebadan ji bo xebatê amade dibe. Dema ku bernamesazkirin pêk tê êdî …

Dûmahîk »