Li ser dewlemendan gelek lêkolîn hene ku dibêjin ew çikûs in û bawerî bi wan nabe. Gelo rast e?
Helbet ev tişt hatiye serê her kesî. Gava hûn bi hevalên xwe re çûne xwarinekê an jî vexwarinekê, dem tê dayîna heqê wê. Wê demê kesê herî zengîn ê wê komê ji hemûyan derengtir destê xwe diavêje berîka xwe. Gelo çikûsî wan zengîn dike an jî ji ber ku zengîn in çîkûsiyê dikin?
Ev mijareke telîhev e. Di lêkolîneke sala 1993an de lêkolîneran ev tişt dîtibû; kesên ku di beşa aboriyê de dixwînin kêmtir alîkariyê didin weqf û komeleyan. Her wiha xwe zêde nêzîkî alîkarî û piştgiriyê nakin.
Li gorî perwerde û beşên din, xwendekarên din her ku nêzî mezûniyetê dibûn zêdetir camêr dibûn, lê xwendekarên aboriyê zêdetir çikûs û timakar dibûn. Helbet ev rêjeya kêm-zêde ye, lewra hin xwendekarên xêrxwaz ên aboriyê jî hebûn.
Şaşiyên xwe qebûl nakin
Li aliyê din di lêkolîneke Zanîngeha Californiayê de pirseke cuda hat kirin. “Gelo di Tîtanîkê de kî zêdetir heq dike li botên xilaskirinê siwar bibe?”
Kesên dewlemend bi piranî gotin “em heq dikin.”
Lê li gorî lêkolînan, piraniya dewlemendan xeletiyên xwe qebûl nakin û dibêjin em her tim çêtir dizanin.
Lê ew kes beriya ku beşdarî vê anketê bibin zengîn bûn. Dibe ku ew ne ji ber zengîniya xwe wisa dikin, ji ber ku çikûsiyê dikin zengîn in.
Li ser vê mijarê lêkolîneke din jî hat kirin. Di vê lêkolînê de 10 dolar hatin dayîn her kesên di komê. Piştre ji wan hat pirsîn ew ê çiqas ji wî pereyî bidin hewcedaran. Kesên ku mehaniya wan kêm e bêhtir pere dan hewcedaran.
Li San Franciscoyê jî ceribandineke din hat kirin. Li derbasoka peyayan çavdêrî hat kirin, ka kesên bi wesayîdên lûks rê didin peyayan an jî yên bi wesayîdên kevn. Ji vê ceribandinê xuya bû ku kesên xizan zêdetir rawestiyan û yên zengîn nîvî-nîvî rê nedan peyayan.
Her çiqas ceribandin li gorî herêman encamên cuda bide jî li gorî xizanan kesên zêde dewlemend bêhtir alîkariyê dikin. Helbet dibe ku hêza pereyê wan berê wan dide vê yekê.
Lê wek kêm-zêde xêrxwaziya xizanan zêdetir xuya dike.
Heke di demeke pêş de hûn li xwaringehê yan jî dereke vexwarinê rastî tiştekî wisa bên û zengînek bi derengî destê xwe biavêje berîka xwe, jê ecêb nemînin. Belkî ehlaqê wan wisa be.
Di encamê de li gorî hemû lêkolînan di navbera zengînan de gelek xêrxwaz hene.
Parzemîn Solutions
Hûn dikarin vê gotarê wek ingilîzî jî bixwînin.