PEYKA NASA’YÊ LI MERKÛRÊ KET

Peyka MESSENGER piştî ku peywira xwe ya 4 salan ku li gerstêrka herî nezî tavê qedand, bi awayekî plankirî li rûerda gerstêrka Merkûrê xist.

Peyk ango wesayîta lêkolînê li ser gerestêrka rûhesin kortalake nû vekir.

Wesayîta fezayê MESSENGERa (Rûberiya Merkûrê, Derdora Fezayê, Pîvana Jeokîmye û Dûrahiyê) ku pergala Merkûrê çavderî dikir piştî ku sotemeniya wê xilas bû duh peywira xwe ya 4 salan anî cih û berê xwe da sergoya balûpal ya fezayê.

MESSENGER, duh şev li gor dema Amedê (UTC +2) di saet 21:26’an de bi lezeka 14 kîlomîtro saetî li rûerda Merkûrê xist û li wê derê kratereke mezin pêk anî. Piştî peywira 4 salan MESSENGER tune bû.  

NASA’yê roja pençşemê li gor dema Amedê di saet 21:40’an de piştrast kir ku êdî tu sînyalan ji MESSENGER’ê nastîne û peywira wê bi dawî bûye.

MESSENGER, beriya lêxistinê hewzeyeke tijî-law e, bi çend kîlomîtroyan li dû xwe hişt û kortaleke nezî 15 kîlomîtroyî mezin vekir.

Ji ber ku peyk devera beroj ya Merkûrê ket, ew dema lêxistinê bi teleskopên li erdê nehate dîtin.

Ji ber nezîkahiya Merkûr û tavê, teleskopên fezayê jî bo zirar ku negihîje pergala wan a optic, lilevketinê çavdêrî nekirin.

Qasî 10 Terabytan agahî berhev kirin.

MESSENGERê 3yê Tebaxa 2003’an dest bi rêwîtiya xwe kir û piştî 8 salan gihîşt rêgehê. Agahiyên ku bi dest dixist, ew dişandin antênên mezin DSN’ê (Tora Kûr a Fezayê) ku li California û Madrida Spanyayê hatibûn avakirin.

Tevî ku peywira lêkolînê ya MESSENGERê di meha Adara 2012’an de bi dawî bûbû jî lê dîsa erka wê 2 salên din jî hatibû dirêjkirin.

Serkeftina herî mezin ya wê wesaîta fezayê, kifşkirina ava hiş ya li ser Merkûrê bû.

Îstatîstikên 4 salan yên peywira MESSENGERê wiha ne:

– Zêdetirî 12 milyar kîlomîtroyî rê çû,

– Li dora tavê 29 caran zîvirî,

– 255 hezar û 858 wêneyên Merkûrê şandin dinyayê,

– Di saetekê de bi leza nezî 146 hezar kîlomîtroyî geriya

– Di rêgeha Merkûrê de 3,308 tur kir,

– Di rêgehê de hezar û 232 rojên dinyayê qedandin.

– Zêdetirî 10 terabytan agahî berhev kirin.

– Edibe Boga